Ülker Piriyeva – AZERBAYCAN
Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Meşhur Memmedov , “Hocalı’da yaşananlar tüm insanlığa yönelik bir terör eylemiydi”, diye – tarihe not düştü.
Milletvekili Meşhur Memmedov – “Kanlı Hocalı trajedisinden 30 yıl bizleri ayırmış olsa da trajedinin ölçeği azalmadı ve yıllar geçtikçe halkımız Hocalı soykırımının kurbanlarını aynı üzüntüyle anıyor. Evet, 25-26 Şubat 1992 gecesi, Ermeni askeri birlikleri Hocalı şehrinde bir soykırım eylemi gerçekleştirdi. Ermeni silahlı kuvvetleri, uluslararası hukuk norm ve ilkelerini büyük ölçüde ihlal ederek, Hankendi’de konuşlanmış eski Sovyet Ordusunun 366. Alayının katılımıyla Hocalı şehrine saldırdı. Böylece sivil nüfus eşi benzeri görülmemiş bir zulme maruz kaldı. Şunu da belirtelim ki, saldırının ardından yaklaşık 2500 şehir sakini, Azerbaycanlıların kontrolündeki en yakın yere ulaşmak için şehri terk etmeye çalıştı. Ancak, şehirden ayrılmak isteyen nüfus Nahçıvanlı ve Pircamal köyleri yakınlarındaki Ermeni askeri karakolları tarafından pusuya düşürüldü, vuruldu, öldürüldü veya esir alındılar. Nüfusun geri kalanı, çoğunlukla kadın ve çocuklar, dağlarda hareket ederken soğuktan öldü. Ve ne yazık ki, az sayıda insan Azerbaycan kontrolündeki Ağdam şehrine ulaşabildi.
Hocalı soykırımının çok acı sonuçları olduğunu söylemeliyim.
Hocalı Soykırımı sırasında 106’sı kadın, 63’ü çocuk ve 70 yaşlı kişi olmak üzere 613 kişi öldürüldü, 1.275 kişi rehin alındı ve 150 kişinin akıbeti hala bilinmiyor. Hocalı şehri tamamile yakıldı, yıkıldı. O trajik gecede, 76’sı çocuk olmak üzere 487 Hocalı sakini ağır yaralandı. 8 aile tamamen mahv edildi. 25 çocuk her iki ebeveynini ve 130 çocuk bir ebeveynini kaybetti. Ölenlerin 56sı vahşice diri diri yakıldı, kafa derisi, boyun ve gözler çıkarıldı ve hamile kadınlar karınlarından bıçaklandı.
Evet, Hocalı’daki Ermeni vandalizmi tarihi eserlerimizi de mahv etdi. Azerbaycan tarihinin araştırılmasında önem arz eden, kadim bir kültüre ve stratejik öneme sahip olan Hocalı şehrimiz, işgal sonucunda adeta bir harabeye dönüştürüldü. Hocalı şehrindeki XIV-XV yüzyıllara ait mezarlar, kubbeler tahrip edilmiş, tüm mezarlıklar vandallar tarafından mahv edilmiş, genel olarak bu toprakların en asıl sakinleri olan Azerbaycanlıların tüm izleri bu şehirden silinmiştir.
Hocalı soykırımı Azerbaycan tarihine en korkunç ve trajik sayfalardan biri olarak yazılmıştır. Milli liderimiz Haydar Aliyev, Hocalı soykırımının 10. yıl dönümü vesilesiyle Azerbaycan halkına hitaben yaptığı konuşmada, trajedinin dehşetini ve trajedinin boyutunu özellikle vurgulamıştır. Ulu Önder – “Bu soykırım aynı zamanda tüm insanlığa karşı yapılmış tarihi bir suçtur.” – Demiştir. Ulu Önder’in girişimiyle 24 Şubat 1994’te Milli Meclis “Hocalı Soykırımı Günü hakkında” bir karar kabul etmiştir.
Şunu da belirtelim ki Hocalı soykırımı, Holokost, Oradur, Lidisa, Xatın ve Songmi, Srebrenista gibi yüzyılın korkunç trajedileriyle aynı seviyededir. Azerbaycan halkının XX yüzyılda karşılaştığı korkunç Hocalı trajedisi, ancak insanlık tarihindeki bu kanlı soykırım gibi olaylarla karşılaştırılabilir. XX yüzyılın bir trajedisi olan Hocalı soykırımı, saldırgan ve canice bir Ermeni politikasının sonucudur. XX yüzyılın sonlarında meydana gelen bu trajedi, sadece Azerbaycan halkına değil, tüm insanlığa karşı işlenmiş en ağır cinayetlerden, suçlardan biridir.
Haydar Aliyev Vakfı Başkan Yardımcısı Leyla Aliyeva’nın başlattığı “Hocalı için Adalet” kampanyasının, Hocalı soykırımının uluslararası arenada tanıtılması sürecinde çok değerli olduğunu da belirtmek isterim. Böylece 2008 yılında Leyla Aliyeva’nın girişimiyle “Hocalı için Adalet” uluslararası farkındalık kampanyası başlatıldı. Özellikle Kampanyanın birçok ülkede etkili olduğunu ve bugün 100 binlerce kişi ve 115 kuruluşun faaliyetlerine destek verdiğini belirtmek isterim.
Dünyanın çoğu ülkesi Hocalı katliamını gerçek bir soykırım olarak kabul ediyor. Evet, Azerbaycan Devleti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in “Hocalı faciası, Ermeni milliyetçilerinin yüzyıllardır Türk ve Azerbaycan halklarına karşı izledikleri soykırım ve etnik temizlik politikasının kanlı bir sayfasıydı” sözleri, Ermeni vandalizmine uluslararası ilgi yaratma politikasının temelini oluşturmaktadır.
Hocalı’da şehit olanların hatırası her zaman Azerbaycan halkının hatırasında yaşayacaktır. Ulu Önder Haydar Aliyev’in 25 Şubat 1997 tarihli talimatıyla Hocalı soykırımının kurbanlarını anmak için Azerbaycan devleti topraklarında 26 Şubat günü saat 17.00’de Hocalı soykırımının kurbanları anısına saygı duruşunda bulunulmakta.
Bu nedenle her yıl Hocalı soykırımının yıl dönümünde binlerce kişinin katılımıyla “Ana anıtı” önünde anma töreni düzenleniyor. Şükürler olsun ki, 2020 Vatan Savaşı’nda muzaffer Azerbaycan Ordusu 30 yıldır işgal edilen topraklarımızı özgürleştirerek yeni bir gerçeklik yarattı ve “Demir yumruk” Zafer kazandı.
Başkomutan Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev liderliğindeki 44 günlük savaşta emsalsiz cesaret gösteren kahraman ordumuz Hocalı faciasının kurbanlarının intikamını aldı ve şehitlerimizin kanı yerde kalmadı. Azerbaycan toprak bütünlüğünü geri kazandı, Vatan yeniden bütünleşti. Hocalı faciasının kurbanlarını saygıyla anıyoruz! Allah rahmet eylesin!”