Rövşen Hüseynov – Azerbaycan
Saxta.info
“Ermeni diplomasisi Diana Abqarın dünyada ilk kadın böyükelçisi olmağından qurur duyuyor”. Bu iddia Ermenistan Dış Bakanlığı 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle Facebook sayfasında paylaştığı açıklamada öz yerini buluyor.
Saxta.info Ermenistan Dış Bakanlığının yaydığı açıklamanın doğru olub-olmadığını kontröl etdi.
Yapılan araşdırmalar gösteriyor ki, Ermenistan Dış Bakanlığı tarafından başvuruda bulunan belirlendiği zamandan daha önceler de kadın diplomatlar ve sefirler olmuştular. Örneğin, İngiltere Dış Bakanlığında görevde bulunan ilk kadın diplomatının ispanyol olduğunu onaylayan belgeler saklanılıyor. O belgede Araqon kralı Ferdinandın 1507-ci yılında dul kalmış kızı Ketrini İngiltereye böyükelçi olarak gönderdiyi yer alıyor. Böylece, anlaşılan odur ki, İspaniya Krallığının İngiltereye böyükelçisi kısmında atanan Ketrin ayrıca Avrupa tarihinede ilk kadın sefir olarak geçmiştir.
1529-cu yılında Fransız kralı 1 Fransiskin annesi Luiza Savoyskaya ve İmparator 7 Karlın teyzesi Burqundiyalı Marqaret tarafından Kambrede yürütülen müzakerelerin sonuçu olarak “Bayanların Barış Antlaşması”, veya Kambre Barışı (fr. Paix des Dames, Paz de Cambrai) gibi bilinen traktat imzalanmıştır.
Luiza Savoyskaya (11 eylül 1476 – 22 eylül 1531) –
Dünya diplomasisi tarihine ilk kadın sefir olarak düşenlerin arasında yahudi kökenli Macaristan vatandaşı Rozika Şvimmerde yer alıyor. Aktivitesinde kadınlara oy hakkı verilme konusuna özel yer ayıran Şvimmer 1914-cü yılında Londona taşınarak çeşitli Avrupa qazetelerinde muhabir, ayrıca Kadınlara oy hakkı verilmesi konusunda Uluslararası Birliğin (IWSA) basın sekreteri olarak çalıştı. Aynı yılda Birinci Dünya savaşı ortaya çıktı ve Şvimmer ABD-ye yollanarak bu savaşı durdurmak için cumhurbaşkanı Vudro Vilsondan tarafsız konferans teşkil olunması talepinde bulundu. 1915-ci yılında Lahey şehrinde düzenlenen Uluslararası Kadınlar Kongresinde Şvimmerin teklifi kabul edildi. Savaştan sonra ise Şvimmer Kadınların Uluslararası Barış Özgürlük Liginin başkan vekili (vitse-prezident) seçildi.
Rozika Şvimmer 25 Kasım 1918-ci yılında (ermeni Diana Abqardan iki yıl önce) Macaristanin İsviçredeki diplomatik misyonuna başkanlık etmekle insanlığın modern tarihine ilk kadın böyükelçisi olarak düştü.
Ermenistan Dış İşleri Bakanlığının dünyanın ilk kadın sefiri gibi sunduğu Diana Abqaraya gelince, onun baresinde çok az bilgiler mevcuttur ve bu bilgiler de internetin yalnız ermeni kısmında bulunuyor. O bilgiye göre, Diana Abqar (Anahit Ağabek, diğer kaynaklara göre – Ağabekyan) 12 Ekim 1859-cu yılda Hindistanda bir ermeni ailesinde doğulmuştur. Kalkütada İlahiyat Seminerinde eğitim almıştır.
1920-ci yılın Temmuzunda, Sevr antlaşmasının imza atma arifesinde iki yıl önce bağımsızlığın ilan eden Ermenistan Cümhuriyyetinin başbakanı ve dış işler bakanı Amazasp Ohancanyan, Diana Abqarı Uzak Doğuda diplomatik temsilci ve baş konsul, aynı zamanda Japonyaya Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçi olarak görevlendirdi. Aynı sırada Abqaraya hayatında hiç bir zaman görmediği Ermenistanın geçici pasaportunun verilmesi ilgi çekiyor.
Bundan başka, Diana Abgar’ın, sözde “ermeni soykırımı” propagandası dışında Ermenistan lehine diplomatik başarıları bilinmemektedir. Ermenilerin sunduğu belgelerde daha çok ticaretle uğraştığı bildiriliyor.
Saxta.info yukarıdakiları göz önüne alarak, bu sonuca varmış olduk ki, Ermenistan Dış İşleri Bakanlığının dünyanın ilk kadın sefirinin ermeni olmasına dair iddiası yanlıştır.
